Wet Homologatie Onderhands Akkoord
Een wet om ondernemingen en organisaties weer gezond te maken.
Wat is de WHOA?
De WHOA is een wet die ondernemingen en organisaties de mogelijkheid geeft om hun schulden effectief weg te werken en weer gezond te worden. Op deze manier kan worden voorkomen dat een onderneming failliet gaat.
Voor wie is de WHOA?
De WHOA kan worden ingezet voor grote en kleine ondernemingen die in Nederland actief zijn. Bijvoorbeeld een B.V., N.V., vof of eenmanszaak. De WHOA kan ook worden ingezet voor stichtingen, verenigingen en andere rechtsvormen. De WHOA is niet bedoeld voor particulieren zonder onderneming, banken of verzekeraars.
Hoe werkt de WHOA?
Als een onderneming in financiële moeilijkheden zit, kan de WHOA een oplossing bieden. Binnen een WHOA-traject kan een reddingsplan worden opgesteld waarmee de onderneming weer gezond wordt gemaakt. Dit reddingsplan kan bijvoorbeeld inhouden dat schuldeisers worden verplicht een (groot) deel van hun vordering kwijt te schelden, of dat lopende contracten worden aangepast. De partijen die door het reddingsplan worden geraakt, stemmen over het reddingsplan. Als genoeg van deze partijen vóór het reddingsplan stemmen, kan het reddingsplan door de rechtbank worden opgelegd aan alle betrokken partijen, ook aan tegenstemmers.
Wat is hier nieuw aan?
Vóór 1 januari 2021 was het héél moeilijk om aan partijen op te leggen dat ze een deel van hun vordering moesten kwijtschelden. Als de WHOA goed wordt toegepast, kan dat nu wel.
Wie neemt het initiatief voor de WHOA?
Meestal zal de ondernemer of bestuurder van de organisatie die in financiële moeilijkheden zit, zelf het initiatief nemen om de onderneming gezond te maken met behulp van de WHOA. Andere betrokken partijen kunnen dit initiatief ook nemen. Bijvoorbeeld een ondernemingsraad, bank, schuldeiser of aandeelhouder. In dat geval stelt de rechtbank een onafhankelijke expert aan die in overleg met de ondernemer of bestuurder het reddingsplan gaat opstellen.
Wat is een reddingsplan?
Voor elke onderneming zal het reddingsplan er anders uit zien. Het reddingsplan zal veelal worden opgesteld met hulp van financiële en juridische experts. De opsteller van het reddingsplan heeft daarbij veel vrijheid. In het reddingsplan kan bijvoorbeeld staan dat de schuldeisers een (groot) deel van hun vordering kwijtschelden of dat de vorderingen van schuldeisers worden omgezet in aandelen. Bij het opstellen van het reddingsplan moet wel worden bedacht dat sommige partijen (bijvoorbeeld kleine MKB-schuldeisers of een bank met een pandrecht) recht hebben op extra bescherming.
Kunnen lopende contracten worden opengebroken?
In reddingsplan kan staan dat lopende contracten worden aangepast. Bijvoorbeeld een verlaging van de huur uit een huurovereenkomst. Als de andere contractspartij het daar niet mee eens is, kan het contract vervroegd worden beëindigd. De WHOA kan niet worden gebruikt om arbeidscontracten met werknemers aan te passen.
Welke voordelen heeft de WHOA?
De WHOA heeft veel voordelen. Als de WHOA goed is toegepast, kan het aangenomen reddingsplan dwingend worden opgelegd aan alle betrokken partijen. De WHOA is een snelle procedure. Als alles soepel verloopt kan het WHOA-traject binnen een paar weken tot enkele maanden worden doorlopen. Door de WHOA toe te passen, kan een faillissement worden voorkomen. Dat is goed nieuws voor de onderneming zelf, maar natuurlijk ook voor de werknemers, schuldeisers en aandeelhouders.
Wat is de doorlooptijd van een WHOA-traject?
Om het WHOA-traject volledig te doorlopen, is tijd nodig. Dit varieert van enkele weken tot enkele maanden. De ondernemer of bestuurder wil natuurlijk voorkomen dat de onderneming tijdens de reddingspoging failliet gaat of stilvalt. Daarom kan de rechter beslissen dat bijvoorbeeld beslagleggingen worden opgeheven of dat leveranciers hun eigendommen niet mogen opeisen. Tijdens het WHOA-traject kan met een zogenoemde afkoelingsperiode ook worden voorkomen dat de onderneming failliet wordt verklaard.
Wie stemmen over het reddingsplan?
De schuldeisers en aandeelhouders die door het reddingsplan worden geraakt, mogen over het reddingsplan stemmen. Deze partijen moeten worden ingedeeld in verschillende groepen. De onderverdeling in groepen moet juridisch kloppen. Door elke groep wordt apart over het reddingsplan gestemd. Als in een groep minimaal 2/3 van de stemmen vóór het reddingsplan stemt, is het reddingsplan door die groep aangenomen.
Kan de rechtbank het reddingsplan dwingend opleggen?
Als bij de stemming minstens één groep het reddingsplan heeft aangenomen, kan het reddingsplan door de rechtbank worden opgelegd aan alle andere groepen die hebben gestemd. Daarvoor is wel nodig dat (minstens één van) de groep(en) die vóór het reddingsplan heeft/hebben gestemd, ook bij een faillissement iets zou(den) ontvangen. Om dit te bepalen is een goede financiële onderbouwing nodig.
Welke voorwaarden gelden er voor het reddingsplan?
Volgens de WHOA moet het reddingsplan goed zijn onderbouwd met kloppende berekeningen. Het bedrag dat de schuldeisers volgens het reddingsplan aangeboden krijgen, moet minimaal zo hoog zijn als het bedrag dat die schuldeisers zouden ontvangen als de onderneming failliet zou gaan. De partijen die over het reddingsplan mogen stemmen, hebben volgens de wet recht op informatie. Die informatie kunnen zij gebruiken om te toetsen of het reddingsplan aan alle wettelijke eisen voldoet. Als deze informatie niet klopt of niet volledig is, kan het WHOA-traject mislukken.
Wat is het verschil met faillissement?
Een groot verschil met een faillissement is dat de ondernemer of bestuurder van de onderneming in financiële moeilijkheden zelf aan het roer blijft staan tijdens de reddingspoging. Ook moet een onderneming na sanering van haar schulden toekomstperspectief hebben. De rechtbank kan een expert aanwijzen om het reddingsplan op te stellen of een ‘observator’ die op de achtergrond in de gaten houdt of alle regels worden gevolgd. Maar de leiding over de onderneming blijft bij de ondernemer of bestuurder liggen. Voor MKB-ondernemingen geldt de regel dat het reddingsplan niet zonder instemming van de ondernemer kan worden opgelegd. Zo houdt de ondernemer dus veel meer controle dan in een faillissement.
Wat zijn de kosten en mogelijke voordelen?
Aan het toepassen van de WHOA zijn kosten verbonden. De rechtbank brengt kosten in rekening bij het starten van de procedure. Daarnaast zijn er financiële en juridische experts nodig, die goed weten hoe een WHOA-traject werkt. De hoogte van deze kosten zal afhangen de omvang van de onderneming, de complexiteit en omvang van de schuldenlast, het aantal aan te passen overeenkomsten, het aantal betrokken partijen, etc. Voor kleine, eenvoudige ondernemingen zijn de kosten enkele duizenden euro’s. Voor grotere, complexere ondernemingen of organisaties gaat het al snel om enkele tienduizenden euro’s. De WHOA kent geen maximumbedrag aan schulden dat met het reddingsplan kan worden weggewerkt. Daardoor zullen de kosten voor het succesvol toepassen van een WHOA-traject ‘onder aan de streep’ lager zijn dan het door de onderneming te behalen voordeel.